سوادکوه- اصطلاحات و گویش و کلمات مختلف در زبان شیرین مازندرانی
(به همراه تلفظ انگلیسی و برگردان فارسی)
پرندگان و حیوانات
طلا : telah : خروس
مارکک : markek : مرغ مادر
سیکا : sika : اردک
نیمچه : nimcheh : جوجه
وک : vak : قورباغه
آروسک گل : arosek gal : نوعی موش بزرگ
گل: gal : موش
مر : mar : مار
کوز : kavez : لاک پشت
کندو : kando : زالو
شال : shal : شغال
بامشی : bameshi : گربه
کچ کج : kej kej : مرغ مادر که به همراه جوجه ها باشد
گو : goo : گاو
گوگزا : goo geza : گوساله
گومش: goomesh : گاو میش
جینکا : jineka : گاو نر
منگو : mango : گاو ماده
گسفن : gesfen : گوسفند
کسفن وره : gesfen vareh : بره
کلاج : kelaj : کلاغ
شکروم : shekerom : دسته هایی از سار
پیت کله : pit keleh : جغد
میچکا : michka : گنجشک
کوتر : koter : کبوتر
زیک : zik : نوعی پرنده بسیار کوچک
صحرا غاز : sahra ghaz : غاز صحرایی یا وحشی
صحرا سیکا : sahra sika : اردک صحرایی یا وحشی
چلچلا: chelchela: چلچله
رگ رگین : ragrakin : نوعی پرنده در آبندان ها
چاله خس : chalekhes : نوعی پرنده در آبندان ها
ایا : aya : نوعی پرنده وحشی
تیکا: tika : نوعی پرنده وحشی
شونه قپین : shone ghepin : شانه به سر
قشنیک : ghashnic : کلاغ
او گل : oogal : نوعی موش آبی
تشی : tashi : جوجه تیغی
وسیله ها
مقراض یا ناخچین : meghraz, nakhchin : قیچی
کمل : kamel : کاه برنج
بینج : binj : شلتوک ، برنج با پوست
سپوس : sapos : پوست برنج
گرواز : gervaz : نوعی بیل برای کشاورزی
فوکا : foka : وسیله ای برای کشاورزی
چنگگ : chengek : وسیله ای برای نرم کردن خاک برای زراعت
چاقاله : chaghaleh : وسیله ای جهت گودکی کوچک برای کاشت
داز: daz : داس یا وسیله ای برای بریدن شاخه های کوچک
دره : dareh : داس یا وسیله ای برای درو در کشاورزی
تاشه : tasheh : تیشه
تور : tor : تبر
درزن : darzen : سوزن
کلوش : kalosh : نوعی کفش محلی
سرپایی : sarpaee : دمپایی
قوا : gheva : کت
جرب : jereb : جوراب
تنه که : tenekeh : شورت
جمه : jemeh : پیراهن
شونه : shoneh : شانه
میرکا : mirka : دانه تسبیح
کوفا : kofa : از انباشته شدن محصولات کشاورزی را گویند
چلکوم : chelekom : چوب هایی که بر روی زمین مرتب بکارند
فیهه : fiheh : وسیله برای کشاورزی
بلو : balo : وسیله برای کشاورزی
لت کش : latkash : وسیله ای برای جابجا کردن گل و خاک
سمبار : sembar : سماور
گالدوج : galdoj : سوزن بزرگ برای بستن روی کیسه ها
کیله : kileh : وسیله برای پیمانه برنج یا گندم
کیله : kileh : نهر کوچک برای عبور آب
تلم : telem : وسیله برای تولید دوغ یا کره یا ماست
دشون : deshon : وسیله برای تولید دوغ یا کره یا ماست
سازه : sazeh : جارو
گلیما سازه : galima sazeh : نوعی جارو ساخته شده با گیاه محلی
فنر : fener : فانوس
لمپا : lampa : چراغ گرد سو
قلیون : ghalyon : قلیان
سرنا : serna : نوعی ساز سنتی
للوا : laleva : نی
کش دمبک : kash dambek : نوعی ضرب
کرفا: kerfa : وسیله ماهی گیری
پیلکا : pilka : ظرف سفالی
چراغ سوتکه: cheragh sotkeh: وسیله قدیمی برای روشنایی منزل
لوه : laveh : دیک پلوپزی
مکان ها
کش : kash : هم به پهلوی بدن معنی می دهد و هم به کنار و جنب مکان
سامون : samon : محدوده خانه یا مرز خانه یا زمین را گویند
هدار: hedar : عبور کردن
کلوم : kelom : طویله : محل نگهداری دام
ککلی : kekeli : محل نگداری مرغ و اردک و غاز و …
کله : kaleh : جایی که بیرون از منزل غذا پخت می شده است.
تیم جار : time jar : محلی برای پاشیدن دانه ها برای کشت
رنگ ها
سیو : siyoh : سیاه
اسبه : esbeh : سفید
کهو : kahoh : کدر یا رنگ تیره
سرخ : serkh : قرمز یا سرخ
زرد و زار : zard o zar : رنگ زرد یا بیماری
اعضای بدن
کپل : kapel : باسن
بال : bal : دست
لینگ : ling : پا
کله : kaleh : سر
بلفه : belfeh: ابرو
می : mi : مو
چونه : choneh : چانه
لوشه : losheh : لب
گلی : gali : گلو
اشکم : eshkem : شکم
میون ذیل : mion zil : بین گردن و پشت
منبع : میر حمزه طاهری هریکنده ای نوپا